Αξιοποίηση και αναβάθμιση των παιδικών κατασκηνώσεων Δρακότρυπας και Καστανιάς του Νομού Καρδίτσας
18 Σεπτεμβρίου 2018
Τα πρακτικά της συνεδρίασης της Επίκαιρης Ερώτησης που κατέθεσε η κ. Χρυσούλα Κατσαβριά – Σιωροπούλου, βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Ν. Καρδίτσας προς τον Υπουργό Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, με θέμα: "Αξιοποίηση και αναβάθμιση των παιδικών κατασκηνώσεων Δρακότρυπας και Καστανιάς του Νομού Καρδίτσας".
ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΚΑΤΣΑΒΡΙΑ-ΣΙΩΡΟΠΟΥΛΟΥ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κύριε Υπουργέ, όλοι μας προσεγγίζουμε με κοινωνική ευαισθησία τον θεσμό των μαθητικών κατασκηνώσεων, στηρίζουμε τη δράση τους και θα θέλαμε να τους δοθεί η δέουσα προτεραιότητα για τον αποδεδειγμένο διαχρονικά κοινωνικό και παιδαγωγικό τους ρόλο, τη θετική τους επίδραση στην υγεία των παιδιών, τη σωματική και την ψυχική, αλλά και στη χειραφέτηση και κοινωνικοποίησή τους.
Το Υπουργείο Παιδείας διαθέτει πολλές κατασκηνώσεις αναξιοποίητες σε όλη την Επικράτεια, για τις οποίες δεν έχουμε σε πολλές περιπτώσεις ούτε σαφή εικόνα και τα πλήρη περιγραφικά τους στοιχεία ούτε γνωρίζουμε ακριβώς το ιδιοκτησιακό καθεστώς τους.
Θα ήθελα να σας αναφέρω, κύριε Υπουργέ, την περίπτωση δυο παιδικών κατασκηνώσεων που έχουν αφήσει το αποτύπωμά τους στη μνήμη πολλών γενεών στην περιοχή μου, στο Νομό Καρδίτσας και ανήκουν στο Υπουργείο Παιδείας. Αυτές οι κατασκηνώσεις βρίσκονται σε δυο περιοχές με απαράμιλλη φυσική ομορφιά και άριστο κλίμα, η μία στην Καστανιά, δίπλα στη λίμνη Πλαστήρα και η άλλη στη Δρακότρυπα του Δήμου Μουζακίου και έχουν εδώ και χρόνια παραχωρηθεί στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Δυστυχώς, σήμερα παραμένουν κλειστές και εγκαταλελειμμένες, τη στιγμή που θα μπορούσαν, εάν το αποφασίσουμε, να επαναλειτουργήσουν και να προσφέρουν σημαντικές υπηρεσίες στα παιδιά αλλά και στην τοπική κοινωνία.
Οι παιδικές κατασκηνώσεις της Καστανιάς κατασκευάστηκαν σε μια έκταση είκοσι έξι στρεμμάτων το 1965 και λειτούργησαν από το Υπουργείο Παιδείας, φιλοξενώντας χιλιάδες παιδιά, μέχρι το 1983. Από το 1997 μέχρι το 2009 έγιναν αλλεπάλληλες και κοπιώδεις ενέργειες για την επαναλειτουργία της κατασκήνωσης από πολλούς φορείς, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.
Από το 2008 και για δεκαπέντε χρόνια οι κατασκηνώσεις παραχωρήθηκαν από το Υπουργείο Παιδείας στον τότε Δήμο Ιτάμου, ο οποίος το 2009 διέθεσε σημαντικό ποσό από το Πρόγραμμα ΘΗΣΕΑΣ και διαμόρφωσε ένα τμήμα των κατασκηνώσεων. Στη συνέχεια, μεταφέρθηκαν μαζί με όλη την περιουσία του Δήμου Ιτάμου στον «Καλλικρατικό» Δήμο Καρδίτσας.
Ιδιαίτερα, οι μαθητικές κατασκηνώσεις της Δρακότρυπας με δωρεά της τοπικής κοινότητας το 1960 παραχωρήθηκαν στο Υπουργείο Παιδείας. Λειτούργησαν από το 1960 μέχρι το 1972, φιλοξενώντας χιλιάδες μαθητές του Νομού.
Το 2004, το Υπουργείο Παιδείας με απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής Μαθητικών Κατασκηνώσεων και Φιλοξενίας, τις παραχώρησε στον Δήμο Μουζακίου για δεκατρία χρόνια -ισχύει ακόμη αυτή η παραχώρηση- προκειμένου να τις λειτουργήσει ως κατασκηνωτικό κέντρο υπό την αιγίδα του. Όμως, δεν λειτούργησαν ποτέ και παραμένουν ανενεργές και εγκαταλελειμμένες.
Κατά την επίσκεψή μου στις πανέμορφες περιοχές της Δρακότρυπας και της Καστανιάς στις εγκαταστάσεις των δύο κατασκηνώσεων, μαζί με εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και τοπικούς φορείς, διαπίστωσα, κύριε Υπουργέ, με λύπη μου, ότι οι κατασκηνωτικοί αυτοί χώροι, που θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια άριστη εναλλακτική μορφή εκπαίδευσης, αγωγής και αναψυχής, παραμένουν αναξιοποίητες, με κατεστραμμένες υποδομές.
Σας ερωτώ, λοιπόν, κύριε Υπουργέ, τι προτίθεστε από την επόμενη κατασκηνωτική χρονιά να πράξετε, ώστε οι κατασκηνώσεις του Υπουργείου Παιδείας να αναβαθμιστούν, να εκσυγχρονιστούν και να επαναλειτουργήσουν;
Έχετε επεξεργαστεί συνέργειες με άλλα Υπουργεία και με την τοπική αυτοδιοίκηση, ώστε από κοινού να υπάρξει ένας εθνικός σχεδιασμός, για να επανεξετάσετε τον κατασκηνωτικό θεσμό ως μια συμπληρωματική εκπαιδευτική διαδικασία, ικανή να ολοκληρώσει τη δημόσια εκπαίδευση και να την καταστήσει ελκυστική και αποτελεσματική;
Στην κατεύθυνση αυτής της αναβάθμισης, προτίθεστε πιλοτικά να επανεξετάσετε την επαναλειτουργία των κατασκηνώσεων της Δρακότρυπας και της Καστανιάς, δεδομένου ότι ο Νομός Καρδίτσας στερείται ουσιαστικά κατασκηνώσεων ικανών να προσφέρουν ευκαιρίες εναλλακτικής και βιωματικής εμπειρίας στα παιδιά-μαθητές;
Σας ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΩΝ (Μάριος Γεωργιάδης): Ευχαριστούμε την κυρία Κατσαβριά.
Κύριε Υπουργέ, έχετε τρία λεπτά στη διάθεσή σας.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΑΒΡΟΓΛΟΥ (Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων): Καταρχήν, με συγχωρείτε για την καθυστέρηση. Είχε μια κίνηση από το Μαρούσι, όπου είναι το Υπουργείο, που πραγματικά δεν μπορέσαμε να την προβλέψουμε.
Κυρία Κατσαβριά, δεν θέλω να αρχίσω μια ιστορία για το ποιος φταίει και ποιος δεν φταίει, αλλά οι κατασκηνώσεις αυτές δεν ανήκουν στο Υπουργείο Παιδείας. Έχουν παραχωρηθεί στους δύο Δήμους, τους οποίους αναφέρατε κι εσείς.
ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΚΑΤΣΑΒΡΙΑ - ΣΙΩΡΟΠΟΥΛΟΥ: Για κάποια χρόνια, αλλά είναι περιουσία του Υπουργείου.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΑΒΡΟΓΛΟΥ (Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων): Περιμένετε.
Υπάρχουν συμβάσεις που έχουν υπογραφεί με τον μεν Δήμο Μουζακίου μέχρι το 2022 και με τον Δήμο Καρδίτσας μέχρι το 2023. Άρα μέχρι τότε είναι δική τους ευθύνη.
Το θέμα είναι πολύ σοβαρό, διότι έχουν αλλάξει, όπως καταλαβαίνετε, τα καθεστώτα, από τότε που αυτά είχαν παραχωρηθεί παλιά από το Υπουργείο Παιδείας. Έχουν παραχωρηθεί στους Δήμους, όχι από τη δική μας Κυβέρνηση -καλώς κατά τη γνώμη μου- διότι το Υπουργείο Παιδείας κεντρικά δεν μπορεί να συντηρήσει όλες αυτές τις κατασκηνώσεις.
Το μεγάλο ερώτημα είναι γιατί δεν μπόρεσαν αυτές οι κατασκηνώσεις -και καταλαβαίνω ότι είναι σε εξαιρετικά όμορφα μέρη- να λειτουργήσουν και πολλαπλά. Θα μπορούσαν, δηλαδή, να λειτουργήσουν και ως αθλητικά κέντρα.
Καταλαβαίνω ότι υπήρχε μια μελέτη που κόστισε τότε στον Δήμο 300.000 ευρώ για να αξιοποιηθούν. Εκείνο, λοιπόν, που θα έλεγα είναι ότι το Υπουργείο Παιδείας είναι πολύ ανοιχτό στο να προχωρήσουμε αν θέλουν σε μια αλλαγή του καθεστώτος, εάν το νομικό καθεστώς είναι αυτό που τους εμποδίζει.
Πάντως, δεν μπορεί το Υπουργείο Παιδείας σήμερα να πει στους Δήμους τίποτα άλλο, πέρα από το να κάνει μια έκκληση ότι είναι πραγματικά κρίμα να μην αξιοποιούμε τέτοιες εκτάσεις. Αν μπορούμε να βοηθήσουμε, να βοηθήσουμε, αλλά και οι δήμοι πρέπει να μας πουν με την εμπλοκή τους τόσα χρόνια ποια ήταν τα πραγματικά προβλήματα που αντιμετώπισαν και να δούμε αν μπορούν να επιλυθούν ή όχι.
Άρα, εγώ θα πρότεινα να μεταφέρετε την πρόθεση του Υπουργείου Παιδείας να συνεννοηθούμε με τους δήμους για να μας πουν και αυτοί τι δυσκολίες έχουν, διότι μπορεί ορισμένες δυσκολίες να είναι νομικές δυσκολίες ως προς τους δήμους και να αλλάξουμε ό,τι είναι να αλλάξουμε για να μπορέσουμε στοιχειωδώς να αξιοποιήσουμε μια κρατική περιουσία, κάτι που μάλλον θα είναι πολύ καλό και για νέα παιδιά.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Μάριος Γεωργιάδης): Ευχαριστούμε τον κύριο Υπουργό.
Κυρία Κατσαβριά, έχετε τον λόγο για τρία λεπτά.
ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΚΑΤΣΑΒΡΙΑ-ΣΙΩΡΟΠΟΥΛΟΥ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κύριε Υπουργέ, ακριβώς αυτό είναι το πνεύμα που διαπνέει τη δική μου ερώτηση και πρόταση σήμερα. Διότι, πράγματι, αυτές οι κατασκηνώσεις είναι αναξιοποίητες πάρα πολλά χρόνια. Καταλαβαίνετε, όμως, ότι υπάρχει μια αγωνία ιδιαίτερα από τις τοπικές κοινωνίες για να αναβαθμιστούν και να αξιοποιηθούν. Εδώ θα ήθελα πραγματικά να βρούμε ένα σημείο συνάντησης με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, η οποία έχει την πρόθεση να δούμε αυτό το θέμα από κοινού, ώστε να το επεξεργαστούμε.
Εγώ, λοιπόν, με αφορμή αυτήν την ερώτηση που σας κατέθεσα, θεωρώ ότι είναι σκόπιμο να δούμε συνολικά το θέμα των κατασκηνώσεων και στις τρεις διαστάσεις του, προκειμένου να στηρίξουμε μια αναπτυξιακή πολιτική με κοινωνικό πρόσημο.
Η πρώτη του διάσταση αφορά στον ίδιο τον κατασκηνωτικό θεσμό και στον ρόλο του στις σημερινές συνθήκες.
Η δεύτερη διάσταση αφορά στο γεγονός ότι οι κατασκηνώσεις του Υπουργείου Παιδείας –γιατί μπορεί να έχουν παραχωρηθεί στους δήμους, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είναι περιουσία αναξιοποίητη του Υπουργείου Παιδείας- αποτελούν κρατική περιουσία, συχνά απαξιωμένη και αναξιοποίητη, και κάποια στιγμή πρέπει να δούμε τι πρέπει να γίνει με αυτήν την υποδομή.
Η τρίτη διάσταση αφορά στις επιμέρους κατασκηνωτικές δομές, οι οποίες πρέπει να εξεταστούν ως προς τη δυνατότητα της αξιοποίησής τους μέσα από τη σύμπραξη του Υπουργείου με άλλα Υπουργεία και με την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Είναι πράγματι γεγονός ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση έφτασε και αυτή στα όρια της κατάρρευσης μετά από περιοριστικές πολιτικές που επιβλήθηκαν στη χώρα εξαιτίας της χρεοκοπίας και όχι μόνο. Αυτό συμβαίνει εδώ και πολλά χρόνια. Επομένως, είναι κατανοητή η αδυναμία των δήμων να κάνουν μελέτες και επενδύσεις.
Το κράτος, όμως, και εν προκειμένω το Υπουργείου Παιδείας, μπορεί να εξασφαλίσει τους πόρους για τη μελέτη, την αποκατάσταση και την κατασκευή ενδεχομένως των απαραίτητων κατασκηνωτικών εγκαταστάσεων.
Ωστόσο, η Τοπική Αυτοδιοίκηση μπορεί να αναλάβει τη διαχείριση και τη λειτουργία τους, καθώς διαθέτει την πολύτιμη γνώση των τοπικών αναγκών και των δυνατοτήτων. Η κρατική περιουσία είναι αναγκαίο να διαφυλαχτεί ως τέτοια για το σήμερα και το αύριο των νέων γενεών. Όπως επισήμανα και στην πρωτολογία μου, είναι πολύ σημαντικό να δούμε τον κατασκηνωτικό θεσμό με μια πιο σύγχρονη ματιά. Αυτό, κατά τη γνώμη μου, σημαίνει αφενός στήριξη της λαϊκής οικογένειας και αφετέρου, ουσιαστική αναβάθμιση της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Επιπλέον, με τον τρόπο αυτό θεωρώ ότι θα αυξηθούν θεαματικά και οι προοπτικές της τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης, καθώς οι υποδομές των κατασκηνώσεων μπορεί να χρησιμοποιηθούν σε δύο επίπεδα: στο επίπεδο της ικανοποίησης αναγκών των ευπαθών κοινωνικών ομάδων και στο επίπεδο της εξοικείωσης με εναλλακτικές μορφές τουρισμού όλον τον χρόνο, όχι μόνο την περίοδο του καλοκαιριού.
Κλείνοντας, κύριε Πρόεδρε και αγαπητέ κύριε Υπουργέ, έχω την πεποίθηση ότι η επαναλειτουργία των κατασκηνώσεων μόνο θετικά έχει να προσφέρει. Θα ήταν μεγάλη η χαρά μου να ξεκινούσαμε από τις κατασκηνώσεις του Νομού μου, της Καστανιάς και της Δρακότρυπας. Τα οφέλη για τα παιδιά και την ελληνική οικογένεια είναι προφανή και οι τοπικές κοινωνίες θα τονωθούν πολλαπλά. Θα ζωντανέψουν τα χωριά μας και κάποιοι νέοι θα αποκτήσουν το κίνητρο για να παραμείνουν εκεί. Κυρίως, όμως, θα δοθεί σε όλους η ευκαιρία να επανασυνδεθεί η κοινωνία μας με τη φύση και την παράδοση του Νομού Καρδίτσας και κάθε τόπου, καθώς και με τις αξίες της συλλογικότητας, της συνεργασίας, της αλληλεγγύης και της κοινής δημιουργικής προσπάθειας.
Ευχαριστώ πολύ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Μάριος Γεωργιάδης): Ευχαριστούμε κι εμείς.
Κύριε Υπουργέ, έχετε τον λόγο για τρία λεπτά.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΑΒΡΟΓΛΟΥ (Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων): Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Δεν θα επαναλάβω τις γενικές αρχές και κατευθύνσεις. Είναι προφανές ότι αυτά που αναφέρατε καλύπτουν και το Υπουργείο εκατό τοις εκατό.
Όμως, δεν μπορεί το Υπουργείο Παιδείας μονά ζυγά να χάνει. Λέμε δηλαδή ότι έχει πολύ μεγάλη σημασία οι δήμοι να παίρνουν πρωτοβουλίες για διάφορες δραστηριότητες των μαθητών και των παιδιών κτλ..
Εδώ, λοιπόν, παραχωρήθηκαν στον δήμο αυτές οι δύο κατασκηνώσεις.
Πρέπει ο Δήμος να μας πει και όχι μόνον ως έλεγχο, που εγώ θα έλεγα και ως έλεγχο, γιατί τόσο καιρό είναι αναξιοποίητες ή γιατί δεν έχει έρθει ποτέ στο Υπουργείο Παιδείας μία πρόταση από τον Δήμο που να λέει: «Έχουμε αυτές τις δυσκολίες» ή «Ζητάμε και μια πρόσθετη βοήθεια για να τα αξιοποιήσουμε». Δεν μπορεί το Υπουργείο Παιδείας για κάτι που έχει παραχωρήσει, στη συνέχεια να είναι πάνω από τον δήμο, που είναι ένας εξαιρετικά σημαντικός θεσμός. Λέω, λοιπόν, ότι ο καθένας πρέπει να ξέρει και τις ευθύνες που έχει.
Δεύτερον, διαβάζω εδώ ότι το 2009 ο Δήμος Ιτάμου διέθεσε ποσό από το Πρόγραμμα ΘΗΣΕΑΣ και διαμόρφωσε ένα τμήμα των κατασκηνώσεων σε χώρο άθλησης με κερκίδα. Συντάχθηκε, επίσης, μελέτη από τον Οργανισμό Τουριστικής Εκπαίδευσης πλήρους οργάνωσης αθλητικού κέντρο ύψους 300.000 ευρώ. Έχουν, λοιπόν, δαπανηθεί κάποια χρήματα. Έχουν υπάρξει κάποιες σκέψεις. Ο Δήμος ας συλλέξει όλα αυτά και ας δει τι μπορούμε να κάνουμε κι εμείς.
Να σας πω ένα άλλο παράδειγμα. Πριν διάβασε ο Πρόεδρος για τον Δήμο Σητείας μία από τις αναφορές που έχει γίνει και λέει ότι κακώς κάποια δυσπρόσιτα έπαψαν να είναι δυσπρόσιτα κλπ.. Από τις 16 Ιανουαρίου έχουμε γνωστοποιήσει κι έχουμε στο Υπουργείο Παιδείας ανεβάσει στο site την αναμοριοδότηση των σχολείων που έπρεπε να είχαν γίνει εδώ και τριάντα πέντε με σαράντα χρόνια, διότι δεν έχει γίνει έκτοτε αναμοριοδότηση. Στο μεταξύ έχουν περάσει καινούργιοι δρόμοι, έχουν κλείσει διάφορα σχολεία, έχουν ανοίξει διάφορα άλλα κλπ.. Αυτό το ήξερε όλη η Ελλάδα. Τώρα, λοιπόν, έρχονται διάφοροι και λένε: «Το είχατε αναρτήσει μεν, αλλά δεν το είχαμε πάρει χαμπάρι». Πώς αλλιώς να το κάνουμε;
Λέω, λοιπόν, ότι όλοι έχουν ευθύνες. Κι εμείς έχουμε ευθύνες, διότι από τα δεκατρεισήμισι χιλιάδες σχολεία μπορεί κάποια πράγματι να αδικήθηκαν ή να έπρεπε να γίνει μια διαφορετικού είδους διόρθωση. Αλλά όταν λέμε δημόσια διαβούλευση, αυτό ακριβώς εννοούμε.
Παρακαλώ, λοιπόν, να μεταφέρετε στον Δήμο τη δική μας πολιτική πρόθεση να συνεννοηθούμε και να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε στο πλαίσιο προφανώς των δυνατοτήτων μας και να δοθεί μια ζωή σε αυτούς τους δύο χώρους.
Σας ευχαριστώ.