Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας: Η ισότητα ως θεμέλιο της κοινωνικής συνοχής

 

Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 8 Μαρτίου, σε ανάμνηση μιας μεγάλης εκδήλωσης διαμαρτυρίας που έγινε στις 8 Μαρτίου του 1857 από εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας στη Νέα Υόρκη.

​

Βεβαίως, από τότε, η ιστορία κύλησε με σημαντικούς αγώνες και κατέγραψε σημαντικές κατακτήσεις. Αλλά, παρά το γεγονός ότι οι αγώνες του γυναικείου κινήματος έχουν βελτιώσει αισθητά τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία, κρίσιμα ερωτήματα εξακολουθούν να τίθενται: υπάρχουν ακόμα εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν; Ποιες είναι οι σημερινές προκλήσεις; Υπάρχουν ακόμη «άβατα» πεδία για τον μισό και πλέον πληθυσμό του πλανήτη;  

​

Η αλήθεια είναι ότι οι γυναίκες με τις πολλαπλές ιδιότητές της και τις επίμοχθες ευθύνες που κουβαλούν, βρίσκονται πολλές φορές αντιμέτωπες με παλιά και νέα στερεότυπα στην προσπάθειά τους να κατακτήσουν την ισότιμη θέση τους με αξιοπρέπεια και όρους κοινωνικής δικαιοσύνης. Αυτό ακριβώς έρχεται να υπενθυμίσει αυτός ο εορτασμός, ο οποίος ουσιαστικά αφορά στους αγώνες συνηθισμένων γυναικών, που με το θάρρος και την αποφασιστικότητα τους έγραψαν ιστορία.

​

Κατά τη διάρκεια της Γαλλικής επανάστασης, οι γυναίκες του Παρισιού ζητούσαν και αυτές «ελευθερία, ισότητα, αδελφότητα» στις Βερσαλίες. Αυτό το τρίπτυχο, του διαφωτισμού και της  νεωτερικότητας, διαπερνά ακόμη και σήμερα τους διεκδικητικούς αγώνες του εργατικού και του γυναικείου  κινήματος.  Η υπέρβαση των όποιων εμποδίων και η αποτελεσματική απάντηση στις σύγχρονες προκλήσεις, είναι ο καθοριστικός όρος προκειμένου η κατάκτηση της ισότητας να οδηγήσει έμπρακτα στη δυνατότητα επανένταξης των γυναικών σε κάθε τομέα στον οποίο υποεκπροσωπούνται.

​

Η κοινωνική συνοχή αποτελεί ζητούμενο στη σημερινή εποχή η οποία έχει έντονα τα χαρακτηριστικά της μετάβασης και της απορρύθμισης. Πρόκειται για τη μετάβαση στη νέα, την τέταρτη βιομηχανική επανάσταση, η οποία έχει ως αιχμή την εξέλιξη της τεχνολογίας. Είναι, στην ουσία, η είσοδος στην ψηφιακή εποχή, σημαντικά δείγματα της οποίας είναι ήδη μέσα στη ζωή μας. Η κατάσταση αυτή απορρυθμίζει τις σταθερές του κατεστημένου οικονομικού και κοινωνικού μοντέλου, έτσι όπως το έχουμε συνηθίσει.

​

Νέες προοπτικές διανοίγονται για το μέλλον, ωστόσο μένουν ανοιχτά δυο κρίσιμα ζητήματα. Το πρώτο αφορά στις συνέπειες του προηγούμενου μοντέλου ανάπτυξης. Δηλαδή, στις τεράστιες ήδη κοινωνικές ανισότητες, στην μεγάλης κλίμακας ανάγκη για ενεργειακούς πόρους, στην επιβάρυνση του περιβάλλοντος, στην κλιματική αλλαγή, στα τεράστια μεταναστευτικά ρεύματα και στη διαρκή απειλή πολέμου. Το τελευταίο συνδέεται ευθέως με το δεύτερο κρίσιμο ζήτημα, στην πραγματικότητα με την αυξανόμενη γεωπολιτική αστάθεια, τους διεθνείς ανταγωνισμούς και την έντονη διαπάλη για τον έλεγχο και τη χειραγώγηση των τεχνολογικών εξελίξεων.

​

Είναι επομένως φανερό ότι η νέα εποχή θέτει νέα ερωτήματα και νέα αιτήματα για τα εργατικά και λαϊκά κινήματα. Τίποτε δεν είναι αυτονόητο και τίποτε δεν μπορεί να προδικάσει ένα ευοίωνο μέλλον για τους λαούς του κόσμου χωρίς αγώνες. Όμως, εάν οι υλικές προϋποθέσεις της ζωής μεταβάλλονται στο διάβα του χρόνου, τα αιτήματα για ειρήνη, δημοκρατία, ελευθερία και κοινωνική δικαιοσύνη δεν αλλάζουν. Εκείνο που αλλάζει είναι απλώς το περιεχόμενό τους.

​

Η ανάγκη ύπαρξης των κινημάτων είναι και θα παραμείνει αναλλοίωτη. Από την ανάπτυξή τους εξαρτάται πάντα η αποτελεσματικότητα των αγώνων και η ποιότητα των λύσεων που δίνονται. Για τις κοινωνίες και τους πολίτες. Και είναι γεγονός: όταν τα κινήματα συντονίζονται σε κοινές προσπάθειες τότε το μέλλον ξεδιπλώνεται αισιόδοξα. Έτσι και το γυναικείο κίνημα πέτυχε πολλά, σε συντονισμό με το εργατικό κίνημα και στη βάση των προοδευτικών αντιλήψεων και της επιδίωξης της κοινωνικής συνοχής.

​

Το αίτημα του γυναικείου κινήματος για ισότητα εξακολουθεί και είναι επίκαιρο όχι μόνον ως διεκδίκηση ίδιων δικαιωμάτων και ευκαιριών σε σχέση με τους άνδρες, αλλά κυρίως ως αίτημα που θωρακίζει την κοινωνική συνοχή. Γιατί η κοινωνική συνοχή αποτελεί με τη σειρά της προϋπόθεση για την ανάπτυξη των κινημάτων και την ωρίμανση των διεκδικήσεων ενός καλλίτερου μέλλοντος, ειδικά στις σημερινές πολυσύνθετες και πολύπλοκες συνθήκες.