Η ειδική αγωγή βάση μιας πραγματικά βιώσιμης ανάπτυξης για όλους, μαζί με όλους

 

Στις 3 του Δεκέμβρη κάθε χρόνο από το 1992, γιορτάζουμε την Παγκόσμια Ημέρα των Ατόμων με Αναπηρία. Γιορτάζουμε ουσιαστικά τη στιγμή που η ανθρωπότητα αποκατέστησε επίσημα σε ένα θεσμικό πλαίσιο διεθνών διακηρύξεων, τη σχέση της με ένα ευάλωτο και καταπιεσμένο κοινωνικό σύνολο: τα άτομα με αναπηρία.

​

Αποκατέστησε δηλαδή τον ανθρωπιστικό της προσανατολισμό, την ανθρωπιά της, πολεμώντας την αδιαφορία που έδειξε για αιώνες σε πολίτες που δεν πληρούσαν τα «αποδεκτά» ή «επαρκή» φυσικά, συναισθηματικά ή νοητικά χαρακτηριστικά.

​

Η θέσπιση αυτής της ημέρας από τα Ενωμένα Έθνη μόνο τυπική δεν είναι. Η προσχώρηση των κρατών στην διακήρυξη για την προστασία των ατόμων με αναπηρία, ήταν στην πράξη η αναγνώριση της πολιτικής και θεσμικής ευθύνης για την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων τους, που συχνά στερούνται. Ήταν η αναγκαία προϋπόθεση ώστε να μπορούμε να μιλάμε για τον πολιτισμικό προσανατολισμό των σύγχρονων κοινωνιών. 

​

Όταν εκπολιτίζονται τα κράτη, εξανθρωπίζονται και οι πολίτες του. Γιατί η ανθρωπιά είναι κατεξοχήν τέχνη πολιτική. Γιατί η πολιτεία μπορεί και οφείλει να προτείνει και να υλοποιεί κανόνες που συντηρούν και προάγουν την ανθρωπιά.

​

Με αυτή την παγκόσμια ημέρα ως αφετηρία και όχι σαν αφορμή, πραγματοποιούνται  εκδηλώσεις και στη χώρα μας που έχουν στόχο να προωθήσουν την κατανόηση σε θέματα αναπηρίας και να κινητοποιήσουν το ευρύ κοινό υπέρ των δικαιωμάτων αξιοπρέπειας και ευημερίας των ατόμων με αναπηρία.

​

Το Σύνταγμά μας ορίζει ότι «τα άτομα με αναπηρίες έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν μέτρων που εξασφαλίζουν την αυτονομία, την επαγγελματική ένταξη και τη συμμετοχή τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας».  Κατοχυρώνεται έτσι το ιδιαίτερο δικαίωμα των παιδιών με αναπηρία, για απόλαυση μέτρων στα πλαίσια της εκπαίδευσης, με στόχο την ένταξη τους, ως ισότιμα μέλη της κοινωνίας.

​

Η χώρα μας έχει δεσμευτεί από το 2008, να κατοχυρώνει και να αναβαθμίζει διαρκώς τον υποχρεωτικό χαρακτήρα της ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης ως αναπόσπαστο μέρος της υποχρεωτικής και δωρεάν δημόσιας παιδείας, στους αναπήρους όλων των ηλικιών και για όλα τα στάδια και τις εκπαιδευτικές βαθμίδες.

​

Να διασφαλίζει σε όλους τους πολίτες με αναπηρία και/ή διαπιστωμένες ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, ίσες ευκαιρίες για πλήρη συμμετοχή και συνεισφορά στην κοινωνία, με πλήρη κατοχύρωση των δικαιωμάτων τους στη μόρφωση και στην κοινωνική και επαγγελματική ένταξη.

​

Η αναπηρία ως μέρος της ανθρώπινης ύπαρξης αλλά και ως σύνθετη κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα, απαιτεί πράξεις και όχι δηλώσεις καλών προθέσεων. Στον τομέα της εκπαίδευσης των μαθητών με αναπηρία, έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε ως χώρα προκειμένου να γίνουν πράξη οι αρχές της αξιοπρέπειας και της δυνατότητας απόλαυσης των ίσων και αναφαίρετων δικαιωμάτων από όλα τα μέλη της ανθρώπινης κοινωνίας χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς.

​

Το υπουργείο Παιδείας έχει θέσει ως άμεση  προτεραιότητα την ειδική αγωγή.  Τα τελευταία τρία χρόνια και παρά την κρίση, διευρύναμε  και  ενισχύσαμε το ρόλο των ενταξιακών θεσμών στα σχολεία Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης, με τη στήριξη των Τμημάτων Ένταξης και την αναβάθμιση του ρόλου τους.

​

Αντιμετωπίσαμε ως προτεραιότητα την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών σε προσωπικό σε όλες τις δομές Ειδικής Αγωγής, η οποία φέτος κινήθηκε σε επίπεδα ρεκόρ για τα δεδομένα των οικονομικών προκλήσεων που  βιώνουμε.

​

Βεβαίως η προτεραιότητα αυτή αφορά και στην περίπτωση οργανικών αναγκών και μόνιμων διορισμών. Η Ειδική Αγωγή είναι ο χώρος που απαιτείται να έχει μόνιμο προσωπικό, καθώς η εναλλαγή προσώπων δημιουργεί προβλήματα στα σχολεία αλλά και τους μαθητές. Στην κατεύθυνση αυτή, όπως ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός στη ΔΕΘ, αναμένονται 4.500 μόνιμοι διορισμοί στην Ειδική Αγωγή για το σχ. Έτος 2019-2020.

​

Είναι απαραίτητη η δημιουργία θεσμικού πλαισίου, για την κάλυψη του μεγάλου κενού της πρώιμης ανίχνευσης και αντιμετώπισης των δυσκολιών μάθησης. Ο εκσυγχρονισμός του περιεχομένου και των προγραμμάτων σπουδών, η υποστήριξη των ΑμεΑ στο πρόγραμμα του ολοήμερου σχολείου από εκπαιδευτικούς ειδικής αγωγής, και η δυνατότητα φοίτησης σε ολοήμερα σχολεία ειδικής αγωγής, αποτελεί μια κοινωνική ανάγκη στην οποία οφείλουμε να ανταποκριθούμε άμεσα.

​

Η σχολική στέγη υστερεί καθώς τα περισσότερα κτίρια δεν είναι φτιαγμένα εξ αρχής με προδιαγραφές ειδικών σχολείων ενώ, η μεταφορά των μαθητών είναι δύσκολη.

​

Απαραίτητη προϋπόθεση για την ισότιμη πρόσβαση στην εκπαίδευση, αποτελεί η ανάπτυξη προγραμμάτων επιμόρφωσης εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων πάνω σε θέματα κατανόησης και υποστήριξης των εκπαιδευτικών αναγκών των ΑμεΑ και η ανάπτυξη και εφαρμογή ευέλικτων αναλυτικών προγραμμάτων και υποστηρικτικών διαδικασιών στα Τμήματα Ένταξης.

​

Με τον Ν. 4488/2017 ψηφίσαμε ρυθμίσεις διοικητικού και οργανωτικού χαρακτήρα και  ορίσαμε  τις υποχρεώσεις της Πολιτείας ώστε να διευκολύνει την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία στο φυσικό, δομημένο, ηλεκτρονικό και διοικητικό περιβάλλον.

​

Παράλληλα ένας νέος Κυβερνητικός Συντονιστικός Μηχανισμός (υπό τον Υπουργό Επικρατείας), επιφορτίζεται με την κεντρική ευθύνη συντονισμού όλων των συναρμόδιων φορέων και Υπουργείων που υλοποιούν πολιτικές για την αναπηρία.

​

Η Ειδική Αγωγή παραμένει ένας χώρος πολύπαθος, δύσκολος αλλά συνάμα και υπέροχος. Η ενασχόληση μ΄ αυτόν σε κάνει σίγουρα καλύτερο εκπαιδευτικό και καλύτερο άνθρωπο. Η ειδική αγωγή αποτελεί το μεγάλο στοίχημα, αν θέλουμε να μιλάμε για αναλογική ισότητα και ίσες ευκαιρίες. Η ειδική αγωγή αποτελεί την εγγύηση μιας  νέας κοινωνικής στρατηγικής συμπερίληψης, στη βάση μιας  πραγματικά βιώσιμης ανάπτυξης για όλους, μαζί με όλους.